-
1 abscedo
abs-cēdo, cessī, cessum, ere1) отходить, уходить, удаляться (procul O; retro Sil; a moenibus L; Tusculanum in agrum T); отступать ( mare abscedit L)2)а) исчезать, проходить ( somnus abscessit O)labor recedet, bene factum non abscedet Cato ap. AG — труд окончится, (но) хорошо исполненная работа не пропадёт3) убывать ( luna abscedens PM)4) мед. нарывать5) уклоняться, отказываться ( incepto irrito L); устраняться, держаться в стороне ( a civilibus muneribus L); прекращать, бросатьa. (ab) obsidione L — отказаться от осады6) отделяться, отлагаться, отпадать ( alicui O и ab aliquo L) -
2 excusare
1) извинять, оправдывать: а) сложить с кого вину, освободить от наказания: excusatum esse прот. teneri (1. 27 § 29 D. 9, 2. 1. 14 pr. D. 48, 10);tenebitur, nec ignorantia eius erit excusata (1. 19 § 1 D. 19, 2); (1. 12 D. 48, 8);
doli non capaces etc. excusati sunt (1. 3 § 1 D. 47, 12), excusata ignorantia, inopia (1. 8 § 8 D. 17, 1); (1. 2 § l D. 18, 6); (1. 22 D. 34, 9): (1. 15 § 3 D. 48, 10);
incestum excusari solet sexu vel aetate (1. 38 § 7 D. 48, 5);
excusari maiore poena (1. 68 D. 23, 2);
excusatio, извинение, mulieres in adulterio commisso nullam habere possunt excusationem (1. 38 § 4. D. 48, 5), aetas excusationem meretur (1. 1 § 32 D. 29, 5); (1. 37 § 1 D. 4, 4);
vani timoris excusatio non est (1. 184 D. 50, 17);
excusabilis, извинительный;
excusabili necessitate impediri (1. 6 C. 10, 63);
b) извинять кого по поводу должности;
se excusare, отказаться от чего;
excusatio, отказ, увольнение;
excusatio munerum (tit. D. 50, 5);
munera talia, ut neque aetas ea excuset, neque numerus liberorum (l. 6 § 4 eod.);
excusari a civilibus muneribus (1. 17 pr. D. 50, 1), a dicendo testimonio (1. 1 § 1 D. 22, 5), a compromisso (1. 16 § 1 D. 4, 8);
excusatio, se excusare - относительно отказа от должности опекуна (tit. J. 1, 25. D. 27, 1. C. 5, 62 - 68); (1. 11 § 2 D. 4, 4. 1. 16 D. 27, 1), a tutela (1. 11. 21. 25. 27. 46 eod.), ex tutela (1. 45 § 1 eod.);
habere ius excusationis (1. 26 eod);
tutelam excusationis iure suscipere nolle (1. 28 pr. D. 26, 2); (1. 20 pr. D. 49, 1);
2) приводить что-нибудь в извинение: iustam causam litteris excus. (1. 6§ 9 D. 28, 3). 3) защищать: innocentiam excusantem audiri aequum est (1. 33 § 2 D. 3, 3);partis bonorum se excus., отказаться от управления известною частью имущества малолетнего (1. 111 D. 30).
4) исключать (1. l § 3 D. 3, 1. 1. 11 D. 50, 2).exc. sententiam magistri (I. 19 § 2 D. 4, 8).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > excusare
-
3 respondere
1) отвечать;responsum (subst.) responsio s. responsus, ответ; особ. a) об ответе, данном стипулятору на его interrogatio (1. 1. 7 D. 44, 7. 1. 52 § 2 eod. 1. 1 § 1 seq. D. 45, 1);
b) ответ на interrogatio in iure (1. 39 pr. D. 3, 3. 1. 26 § 3. 1. 27 § 1 D. 9, 4);
ex sua responsione, ex responso suo conveniri (1. 12 § 1. 1. 22 eod.);
c) показание свидетеля (1. 3 § 1. 1. 7 D. 22, 5. 1. 9 § 1 C. 4, 20);
d) ответ юристов на запросы о юридических случаях, судебных делах, спорных мнениях, постановленных решениях, consulentibus respondere;
publice respondendi ius (1. 2 § 47 D. 1, 2. cf. consulere s. 1);
responsa prudentium (§ 4. 8 I. 1, 2. Gai, I. 2. 7);
responsum Iuliani (1. 47 § 3 D. 38, 2);
ad consulutiones Legatorum resp. (1. 6 § 2 D. 1, 16. 1. 79 § 1 D. 5, 1. 1. 10 D. 49, 14. 1. 70 D. 23, 3);
e) о рескриптах императоров (1. 21 D. 26, 8. 1. 4 C. Th. 2; 4. 1. 8 § 1 C. Th. 11, 30);
2) отвечать ожиданиям, quod in sementem erogatur, si non responderint messes (в изобилии рождаться), ex vindemia deducetur (1. 8 § 1 D. 24, 3); удовлетворять кого, resp. creditoribus hereditariis (1. 10 D. 28; 8. 1. 1 C. 4, 39. 1. 72 pr. D. 23, 3. 1. 2 C. 9, 12);f) тк. ответ на предъявленный иск, защита перед судом, pro tribunali respondens aut defensus (1. 23 § 3 D. 49, 1. 1. 35 § 1 D. 3, 3. 1. 5 D. 46, 8. 1. 2 § 3 D. 5, 1. 1. 2 C. 2, 13. 1. 4 pr. C. 12, 26).
3) принадлежать, vicus reipubl. (1. 30 D. 50, 1). 4) обещать = spondere, promittere (1. 17 § 15 eod.).muneribus civilibus (1. 17 § 9 D. 50, 1. 1. 14 C. 6, 42. 1. 1 C. 5, 21); быть послушным, являться: si citatus ad edictum non responderit (1. 15 § 2. cf. 1. 42 § 1 D. 49, 14. 1. 20 D. 10, 3. 1. 4 § 10 D. 49, 16).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > respondere
См. также в других словарях:
CIVILIBMUNERIB — civilibus muneribus … Abbreviations in Latin Inscriptions
MUSLIMI seu MUSULMANNI — h. e. Credentes, sic dicti sunt, qui perniciabilem Muhammedis sectam amplectuntur. Ricoldus vocem explicat, Salvati: de qua is sic in Confut. legis Muhamm. c. 7. Dixit Muhammed, mandavit mihi Dominus, ense gentes expugnare quousque confiteantur,… … Hofmann J. Lexicon universale
ХАРИСИИ — • Charisii, 1. Flavius Sosipater, см. Grammatici, Грамматики, 6; 2. Aurelius Arcadius Char, ученый юрист времен Константина; извлечения из сочинений его находятся в пандектах. Он был magister libellorum и писал de officio… … Реальный словарь классических древностей
CARBO — I. CARBO Hebr. Gap desc: Hebrew, Esaiae c. 6. v. 6. Et volavit ad me unus e Seraphim et in manu eius carbo. Ita enim Seniores reddunt, Καὶ εν τῇ χειρὶ εἶχεν ἄνθρακκ: quos Interpretum pars maxima sequitur. Bocharto vero hâc voce denotatur calculus … Hofmann J. Lexicon universale
χαρίσιος — I Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Ρήτορας από την Αττική του 4ου αι., σύγχρονος του Δημητρίου του Φαληρέα. 2. Ρωμαίος νομομαθής του 4ου αι. Έζησε στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Έγραψε: De muneribus civilibus, De testibus και De officio… … Dictionary of Greek